มีใครเคยตั้งคำถามบ้างหรือไม่ครับว่า การทำ 5ส ทำไมต้องเริ่มที่ "สะสาง"
หากอยากรู้ผมขอให้ลองพิจารณาความคิดเห็นต่อการทำ "สะสาง" ของท่านอาจารย์โคอิจิ ซึงิยามะ ข้างล่างนี้ดูก่อน
"สะสาง เป็นการเสริมสร้างความสามารถในการมองให้สามารถแยกแยะได้ว่า สิ่งใดเป็นสิ่งจำเป็นจริงๆ ในการทำงาน และขจัดสิ่งที่ไม่จำเป็นออกจากสถานที่ทำงานโดยไม่ปล่อยทิ้งเอาไว้"
(จากหนังสือ 100 แนวคิดและเทคนิคพิชิตต้นทุนแบบรวบยอด แปลโดย ธาดา พฤฒิธาดา)
ผมขอแจกแจงความคิดเห็นข้างต้นดังนี้ครับ
1. แยกแยะให้ได้ว่าสิ่งใดจำเป็นจริงๆ กับการทำงาน และไม่จำเป็นกับการทำงาน
2. สิ่งที่ไม่จำเป็นกับการทำงานให้นำออกไป อย่าให้อยู่ในสถานที่ทำงาน
3. ฝึกฝนตัวเองเพื่อให้มีความสามารถพอที่จะทำข้อที่ 1 ได้
การทำงานย่อมต้องมี "คน" "งาน" และ "สถานที่" การจะรู้ว่าสิ่งใดจำเป็นจริงๆ กับการทำงาน จึงต้องเข้าใจความสัมพันธ์ที่มีต่อกันอย่างชัดเจนของ คน งาน สิ่งของ และสถานที่เสียก่อนครับ
"สะสาง" จึงต้องเริ่มด้วยการ "กำหนดให้ชัดเจน" ถึงความสัมพันธ์ที่จำเป็นต่อกันในการทำงานในสถานที่ระหว่าง คน งาน สิ่งของ และสถานที่ สิ่งของที่ไม่มีความสัมพันธ์กันเลยหรือมีแต่น้อยมากนั่นแหละครับคือ สิ่งที่ไม่ควรอยู่ในสถานที่ให้นำออกไป
สะสางจึงไม่ใช่เรื่องยากและไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เป็นเรื่องที่ต้อง "ฝึกฝน"
ลองเริ่ม 5ส ด้วยการทำ "สะสาง" ที่จุดง่ายๆ เช่นลิ้นชักเครื่องเขียนอย่างในรูปตัวอย่างนี้ดูนะครับ
เป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นได้ชัดเจนว่า ทำไมการทำ 5ส ต้องเริ่มด้วย "สะสาง" ก่อนเป็นอย่างแรก ผมเชื่อว่าหลายๆ คนส่วนใหญ่ก็มักจะมีลิ้นชักแบบนี้
เมื่อแยกแยะได้แล้วว่าสิ่งใดจำเป็นจริงๆ กับการทำงาน และไม่จำเป็นกับการทำงาน
ตรงจุดนี้ ให้เอาของที่ไม่จำเป็นออกไป ก็จะได้ผลทำนองเดียวกับรูปข้างล่าง
(หมายเหตุ เป็นคนละลิ้นชักกันกับสองรูปข้างบนนะครับ)
กลับไปที่ความหมายสะสางของอาจารย์โคอิจิ ซึงิยามะ อีกครั้งนะครับ จะเห็นว่าเมื่อทำสะสางแล้วจะเพิ่ม "ความสามารถในการมองเห็น" สิ่งของต่างๆ ในพื้นที่มากขึ้นอย่างชัดเจนเลยใช่ไหมครับ
นี่แหละครับหลักคิดที่สำคัญของ "5ส" ที่เริ่มต้นด้วย "สะสาง" ที่ไม่ว่าจะเป็นสถานที่ไหนก็สามารถนำหลักนี้ไปใช้ได้ทุกที่
ตอนหน้าผมจะมานำเสนอวิธีง่ายๆ ในการทำสะสางให้นะครับ
